Wstęp
Zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa dzieciom stanowi podstawowe zadanie, przed którym stoją nauczyciele i rodzice. Albowiem w każdym działaniu podejmowanym w przedszkolu czy w domu, staramy się wyeliminować wszelkie zagrożenia i niebezpieczeństwa. Przedszkole troszczy się nie tylko o wychowanie dzieci, ale prowadzi również działania profilaktyczne, gdyż wychowanie i profilaktyka to procesy współistniejące i uzupełniające się nawzajem.
Profilaktyka to ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. W medycynie sprowadza się do zapobiegania chorobom, propagowania zasad racjonalnego żywienia, hartowania organizmu, prawidłowego łączenia pracy z wypoczynkiem oraz stwarzania warunków sprzyjających rozwojowi organizmu; w pedagogice – do zapobiegania powstawaniu u dzieci niepożądanych przyzwyczajeń i postaw, błędów w uczeniu się lub wad postawy ciała; w pewnym znaczeniu, każde pożądane oddziaływanie pedagogiczne jest jednocześnie działaniem profilaktycznym, wytwarzając, bowiem jakieś wartościowe cechy, jednocześnie zapobiegamy powstawaniu cech niepożądanych lub ich utrwaleniu.
Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętność przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją – w zdolność do radzenia sobie z trudną sytuacją.
I. CELE PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Cel główny :
- Wychowanie dziecka do bezpiecznego i zdrowego stylu życia.
Cele operacyjne - dziecko:
- wie, rozumie i dba o bezpieczeństwo własne i innych w aspekcie fizycznym i psychicznym;
- wie, rozumie i dba o higienę osobistą i otoczenia w utrzymaniu ładu i porządku.
II. TEMATYKA PROGRAMU
Program podzielony jest na dwa tematy, które obejmują problematykę bezpieczeństwa i higieny.
1. Bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne dziecka w przedszkolu i poza placówką
ZADANIA :
- Poznawanie zasad warunkujących bezpieczeństwo w przedszkolu i poza terenem placówki.
- Zapoznanie z zasadami ppoż.
- Uwrażliwienie na zagrożenia w kontaktach z nieznajomymi osobami i przedmiotami.
- Umiejętność posługiwania się własnymi danymi personalnymi.
- Umiejętność roztropnego postępowania z nieznanymi zwierzętami i roślinami, owadami, gadami.
Dzieci młodsze:
- zapoznanie dzieci z pomieszczeniami w przedszkolu i zasadami bezpiecznego używania sprzętów i zabawek na terenie placówki;
- poznanie elementarnych zasad poruszania się poza terenem przedszkola;
- przestrzeganie zakazu włączania i manipulowania urządzeniami elektrycznymi oraz posługiwania się zapałkami, zapalniczkami;
- wyczulenie na osoby obce w przedszkolu i na ulicy, w sklepach …….;
- przestrzeganie zakazu brania do rąk rzeczy znalezionych lub otrzymanych od osób nieznanych;
- znajomość własnego imienia i nazwiska, miasta;
- przestrzeganie zakazu zbliżania się do zwierząt, dotykanie i jedzenia nieznanych owoców.
Dzieci starsze :
- spisanie kontraktu z dziećmi regulującego bezpieczne używanie sprzętu i zabawek na terenie placówki oraz prawidłowego poruszania się po niej- przestrzeganie zakazu poruszania się bez opieki dorosłych po drogach;
- zapoznanie z oznakowaniami i drogami ewakuacyjnymi;
- rozpoznawanie i informowanie dorosłych o zagrożeniach (dym, ogień, obce zapachy);
- zgłaszanie osobom dorosłym nieznajomych przebywających na terenie placówki;
- kierowanie się zasadą ograniczonego zaufania wobec osób nieznanych i nie wchodzenie dziecka w dyskusję z nimi („nie opowiadaj nikomu, co masz u siebie w domu”);
- znajomość adresu i własnego numeru telefonu;
- zdawanie sobie sprawy w jakich sytuacjach i komu można przekazać informacje dotyczące nazwiska, adresu zamieszkania- poznanie numeru telefonu policji, straży pożarnej, pogotowia ratunkowego i kogoś bliskiego;
- rozumienie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt np. psów i zakazu jedzenia nieznanych owoców, roślin i grzybów;
- nauczenie obrony przez atakującym psem i właściwego postępowania w razie ukąszenie przez owady.
Sposoby realizacji programu:
- wycieczki
- pogadanka
- spotkanie z policjantem
- gry dydaktyczne (multimedialne)
- opracowanie regulaminu korzystania z pomieszczeń i placu zabaw oraz regulaminu wycieczek
- ćwiczenia ewakuacyjne
- spotkanie ze strażakiem
- wykorzystanie pomocy dydaktycznych
- szkolenie pracowników z zakresu ppoż w placówce
- przedstawianie dzieciom gości- pogadanka
- scenki dramowe
- teksty literackie
- współpraca z rodzicami
- spotkanie z pielęgniarką- pogadanki
- szkolenie pracowników
2. Higieniczny i kulturalny styl życia
ZADANIA:
- Realizacja myśli „ Nie ma niedobrej pogody, jest tylko nieodpowiednie ubranie”.
- Umiejętność gospodarowania czasem.
- Umiejętność korzystania z mas mediów.
- Umiejętność tworzenia strefy ciszy w sobie i wokół siebie.
- Umiejętność kształtowania prawidłowej postawy ciała.
- Umiejętność dbania o higienę otoczenia.
Dzieci młodsze:
- nawyk przebywania na świeżym powietrzu- zwracanie uwagi na odpowiedni ubiór w zależności od pogody;
- zapoznanie z rytmem dnia w przedszkolu- wypracowywanie umiejętności słuchania przez czytanie tekstów literackich;
- korzystanie mediów tylko dla celów dydaktycznych;
- zachęcanie do cichych zabaw i cichego posługiwania się sprzętem- mówienie spokojnym i wyciszonym głosem;
- pokazanie prawidłowej pozycji ciała w trakcie stania, siedzenia i leżenia- proste ćwiczenia w trakcie zabawy kształtujące postawę;
- poznanie zasad dbania o czystość najbliższego otoczenie (np. sprzątanie zabawek, odpowiednie korzystanie z mydła i ręczników)- wrzucanie do kosza śmieci;
Dzieci starsze:
- samodzielne ubieranie się stosownie do pogody;
- wolność wyboru zajęcia w „czasie wolnym”;
- konieczność kształtowania odpowiednich przyzwyczajeń i nawyków dotyczących wypoczynku własnego i innych;
- zapoznanie z konsekwencjami nadmiernego korzystania z komputera, środków audiowizualnych;
- unikanie hałasu i jego wszczynanie;
- wyrabianie nawyku mówienia umiarkowanym głosem;
- zapoznanie z konsekwencjami słuchania głośnej muzyki i używania słuchawek;
- wrabianie właściwych przyzwyczajeń i nawyków związanych z prawidłową postawą ciała;
- zwracanie uwagi na znaczenie aktywności ruchowej dla prawidłowej postawy ciała;
- stosowanie zasad dbania o czystość najbliższego otoczenia;
- sala zabaw, łazienka;
- zachowanie ostrożności w posługiwaniu się różnymi środkami czystości;
- segregowanie śmieci przed wrzuceniem do kosza.
Sposoby realizacji programu:
- współpraca z rodzicami
- zabawy na świeżym powietrzu
- wyczulenie nauczycielek na wspólne zabawy z dziećmi
- gry dydaktyczne
- praca z rodzicami (media)
- czytanie przez nauczycielki i rodziców
- różne formy aktywnego wypoczynku np. wycieczka, zabawa w ogrodzie
- stworzenie w przedszkolu kącika ciszy
- szkolenie personelu dotyczące emisji głosu
- właściwy dobór krzesła i stołu
- organizowanie gimnastyki korekcyjnej
- przestrzeganie zaleceń lekarza specjalisty
- współpraca z rodzicami i personelem obsługi
- oznakowanie koszy na poszczególne odpadki
- scenki dramowe
- udział w Sprzątaniu Świata i Dniu Ziemi
III. EWALUACJA PROGRAMU
Analiza dokumentacji:
- raz w roku (maj) ewaluacja programu profilaktycznego (ankieta dla rodziców i nauczycieli);
- opracowanie przykładowych scenariuszy zajęć do wybranych tematów;
- realizacja zaplanowanych spotkań z rodzicami – protokoły wspólnych spotkań i notatki z indywidualnych rozmów;
- szkolenie pracowników przedszkola dotyczące prawidłowego postępowania w czasie zagrożeń;
- rozkład dnia, zapisy w dzienniku, instrukcje;
- kronika przedszkolna;
- strona internetowa- księga gości.
”Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu - o tym, jak żyć, co robić, jak postępować, współżyć z ludźmi, patrzeć, odczuwać, myśleć, marzyć i wyobrażać sobie lepszy świat”.
Robert Fulgrum